Znaczenie terenu przez kota moczem nie ma na celu odstraszenia innych kotów. Zapach moczu ma z kociego punktu widzenia charakter czysto informacyjny. Kot informuje: „tu byłem”. Oznaczone miejsce zachęca inne osobniki do wąchania i odczytania informacji. Kot wykorzystuje mocz jako znacznik, który pozwala na uniknięcie konfrontacji z innym kotem. Wąchając znacznik wie, kiedy dany kot był w konkretnym miejscu i dostosowuje swój rozkład dnia do zastanego komunikatu. Podobnie zachowują się inni przedstawiciele rodziny kotowatych. Fascynujące? Dowiedz się więcej!
Znaczenie terenu przez kota – rodzaje komunikatów
Znaczenie terenu przez kota to nie tylko znaczenie moczem. Mocz to zaledwie jeden z licznych „kanałów” komunikacyjnych w kocim świecie. Jest to natomiast jeden z tych komunikatów, które są najlepiej przez ludzi zauważalne. Koty mogą jednak zaznaczać różne powierzchnie na rozmaite sposoby, m.in. poprzez:
- drapanie powierzchni – kot pozostawia w ten sposób sygnał zapachowy (feromonowy) oraz wizualny (ślady pazurów), który odczytują inne koty;
- ocieranie się policzkami o elementy otoczenia, ludzi, inne zwierzęta – jest to oznaczanie danego obiektu jako „swój”, „bezpieczny”;
- znaczenie moczem i (rzadko) kałem – to sygnał informacyjny dla innych kotów, najczęściej związany z zachowaniami terytorialnymi, ale nie tylko.
Jak zatem widzisz, zwierzęta te mają rozmaite sposoby na znakowanie swojego rewiru. Każdy z nich jest bardzo skuteczny i bezbłędnie rozpoznawalny przez inne kocury i kotki.
Czy tylko niekastrowane kocury znaczą teren moczem?
Duży odsetek niekastrowanych kocurów regularnie znaczy teren moczem. Nie jest to jednak zachowanie ograniczone tylko do nich. Czasem znaczą również niekastrowane kotki (zwłaszcza podczas rui) oraz wykastrowane osobniki obu płci. Zabieg kastracji znacznie obniża ryzyko, że dany kot będzie oddawał mocz w celu znaczenia terenu. Niemniej szacuje się, że około 10% kastrowanych kocurów i 5% kastrowanych kotek znaczy teren moczem.
Znaczenie terenu przez kota jako problem behawioralny
Twój kot nagle zaczął znaczyć teren moczem? Przyczyny takiego zachowania bywają różnorodne. Najczęściej winny jest stres. Koty zaczynają znaczyć moczem w takich przypadkach jak m.in.:
- znalezienie się w sytuacji wywołującej silne emocje – zarówno zdenerwowanie, strach, jak i podekscytowanie; może to być przeprowadzka, śmierć opiekuna czy drugiego zwierzęcia w domu, silny zapachu innego kota w pobliżu domu itd.;
- frustracja wywołana niemożnością zaspokojenia podstawowych potrzeb czy ograniczeniem dostępu do zasobów, np. do kuwety lub miski, ale także zbyt mało czasu poświęcanego kotu przez opiekuna;
- konflikt między kotami mieszkającymi pod jednym dachem;
- znaczenie moczem przez innego kota w domu;
- zniknięcie z domu większości feromonów policzkowych, pozostawianych przez kota na znanych, „bezpiecznych” obiektach;
- zbyt gwałtowne zmiany w otoczeniu,
- obecność obcych, intensywnych zapachów.
Pamiętaj o tym, że nie można karać kota! Jeśli zauważysz problem, spróbuj dotrzeć do jego przyczyny i wyeliminować ją.
Znaczenie terenu przez kota czy załatwianie się poza kuwetą?
Plamy moczu w domu niekoniecznie są dowodem na to, że kot znaczy teren. Być może z jakiegoś powodu zwierzę zaczęło wypróżniać się w innym miejscu. Jak to odróżnić? Jeśli zauważysz kota „strzykającego” moczem poziomo w charakterystycznej pozycji z uniesionym, drżącym ogonem, nie ma wątpliwości, że jest to znaczenie moczem. Niemniej niektóre koty znaczą w podobnej pozycji, w jakiej oddają mocz.
Istotną wskazówką jest ilość moczu w „miejscu przestępstwa”. Koty, które znaczą, zwykle oddają w wybranym miejscu tylko niewielką ilość moczu, nie opróżniając całego pęcherza. Poza tym bez problemu załatwiają się do kuwety. Kolejna wskazówka to dobór miejsca. Kot chce, aby jego komunikat został odczytany, a więc wybierze dogodny do tego punkt. Może to być kąt pomieszczenia, wszelkie wyróżniające się powierzchnie (w tym kontakty), ramy okien czy drzwi, sprzęty domowe, obiekty nowe, nasączone już jakimś zapachem lub feromonami, jak noszone ubrania, pościel, psie legowisko itd.
Co robić, gdy kot znaczy teren moczem?
Po pierwsze wyklucz przyczyny medyczne. Znaczenie terenu przez kota moczem można pomylić z objawami schorzenia pęcherza moczowego, częściowego zatkania cewki moczowej czy niektórych chorób ogólnoustrojowych (np. cukrzycy). Jeśli znaczenie ma podłoże behawioralne, najważniejsze jest poznanie jego przyczyny. Od tego zależy dobór środków zaradczych. Jeśli przyczyną jest pojawianie się w pobliżu obcego kota, ogranicz w miarę możliwości kontakt zwierzaka z tym osobnikiem. Możesz np.:
- zaciągać rolety w oknach, przy których zwykle spędza czas obcy kot;
- zabezpieczyć ogród, aby zwierzę nie mogło się do niego dostać;
- odstraszać zwierzę, np. automatycznymi zraszaczami czy „pułapkami” wydmuchującymi powietrze;
- neutralizować ślady moczu pozostawiane przez obcego kota.
Jeśli dzielisz dom z kilkoma kotami, wśród których zaczyna się konflikt, zastanów się, czy w domu znajduje się odpowiednio duża liczba kuwet, drapaków, czy koty mają możliwość najeść się, napić i wypróżnić w spokoju. W przypadku remontu, przeprowadzki i innych „rewolucji” pamiętaj, aby na kocim terytorium znalazły się elementy o znajomym zapachu oraz kryjówki (pudełka, domki) zwiększające poczucie bezpieczeństwa czy umocowane wysoko półki, hamaki, drapak pionowy. Zadbaj też o zabawy – zarówno zgodne z łańcuchem łowieckim, jak i takie, które zmuszają do pracy poszczególne zmysły (np. mata węchowa).
Wspomaganie terapii
Równolegle pracuj nad obniżeniem poziomu stresu u kota. Tu również niezastąpiona jest zabawa, ale czasem warto dołączyć suplementy pomagające w wyrównaniu nastroju, które zaleci lekarz weterynarii lub behawiorysta, jak również feromonoterapię. Jeszcze raz podkreślamy: nigdy nie należy karcić kota za znaczenie moczem! To jedynie zwiększy stres odczuwany przez zwierzę. Jeśli nie radzisz sobie z problemem, zwróć się o pomoc do behawiorysty. Szczególnie skomplikowane może okazać się złagodzenie konfliktu pomiędzy kilkoma kotami, choć nie jest to zadanie niewykonalne.
Znaczenie terenu przez kota – podsumowanie
Znaczenie terenu przez kota moczem, zwłaszcza w domu, to dla człowieka przykry zwyczaj, gdyż mocz kota cechuje się intensywnym, nieprzyjemnym zapachem. O ile jednak „rytuał” ten nie wiąże się z problemem behawioralnym, jest to zachowanie zupełnie naturalne. Kastracja nie zawsze stanowi rozwiązanie problemu, szczególnie wtedy, gdy jego podłożem jest stres. Jeśli twój mruczek oddaje się temu przykremu dla ciebie procederowi, skonsultuj się z lekarzem weterynarii lub behawiorystą.
