Być może wydaje ci się, że kot nie ma czym się stresować – że jego życie to nieustająca sielanka, wylegiwanie się, zabawy i drzemki. W rzeczywistości bywa jednak inaczej. Koty mocno przyzwyczajają się do swojego otoczenia i rytmu dnia. Nawet pozornie drobne i nieistotne zmiany mogą wytrącić zwierzaka z równowagi psychicznej. W reakcji na jakiekolwiek problematyczne zmiany lub zagrożenie, kot odczuwa strach. Jak uspokoić kota, gdy zachowuje się agresywnie lub nieswojo?
Przyczyny stresu u kotów
Powody, dla których koty odczuwają stres, mogą być różne. Zależy to od wielu czynników – wieku oddzielenia od matki, genetyki, rasy, przeszłych doświadczeń, wychowania, środowiska. Uspokajanie kota powinno odbywać się z uwzględnieniem tych wszystkich aspektów. Oto najpowszechniejsze przyczyny kociego stresu:
- inny kot lub zwierzę w domu – choć koty z reguły lubią towarzystwo, to niektóre osobniki po prostu się nie dogadują. Bardzo ważna jest też odpowiednia socjalizacja – bez niej drugie zwierzę może być postrzegane jako rywal i konkurencja;
- znaczne zmiany w codziennej rutynie – remont, nowi ludzie, nowe zwierzę, przeprowadzka, przemeblowanie, drażniące dźwięki, zapachy lub bodźce wizualne. Kot odbiera wszystkie te aspekty bardzo intensywnie. W zależności od charakteru, może się nimi przejmować lub nie. Zawsze jednak warto wprowadzać takie zmiany stopniowo i ostrożnie;
- wizyta u weterynarza lub zabiegi pielęgnacyjne;
- zamknięcie na małej przestrzeni, szczególnie z nielubianymi osobnikami – kot wymaga dużej powierzchni do życia. Według ekspertów powinno to być około 50m2 na jednego osobnika;
- karcenie przez właściciela – krzyki w niczym nie pomagają. Kot nie zrozumie tak przekazywanych poleceń, może natomiast się przestraszyć albo stać agresywny. Twój pupil musi jasno wiedzieć, co mu wolno, a czego nie. W przeciwnym razie będzie zdezorientowany i zestresowany;
- śmierć lub odejście domownika, w tym zaprzyjaźnionego zwierzęcia – wbrew pozorom, koty wcale nie są samotnikami. Mocno przywiązują się do innych ludzi i zwierząt, a utrata kogoś lubianego jest przez nie silnie odczuwana;
- ograniczony dostęp do realizacji podstawowych potrzeb – jedzenia, możliwości załatwienia się, zabawy. Znudzony i zaniedbany kot jest bardziej podatny na załamania nerwowe i może wykazywać nieprzyjemne zachowania;
- zaburzony rytm dobowy – tyczy się to jedzenia, odpoczynku i zabawy. Kot jest przyzwyczajony do własnego rytmu, którego właściciel nie powinien raczej zakłócać. Często uspokojenie kota to po prostu powrót do znanych mu nawyków.
Uspokajanie kota w różnych sytuacjach
Twoja reakcja powinna być uzależniona od przyczyny stresu lub lęku u twojego pupila. Inaczej postępuje się z młodym kotem, a inaczej z dorosłym. Trzeba też do tego wszystkiego wziąć pod uwagę charakter zwierzaka. Poniżej znajdziesz ogólne wskazówki dotyczące tego, jak uspokoić kota. Pamiętaj, żeby dostosować je do indywidualnych potrzeb twojego kotka.
Uspokajanie kota w młodym wieku
Małe kotki z reguły częściej się boją i są bardziej wystraszone niż dorosłe osobniki. Kocięta dopiero odkrywają świat wokół nich i każda drobnostka może wydawać się przerażająca. Duży stres wiąże się nie tylko z samym wiekiem, ale też z opuszczeniem matki, rodzeństwa i zmianą środowiska. Jak uspokoić kota, który panicznie boi się praktycznie wszystkiego, co go otacza? Kluczem do sukcesu jest cierpliwość.
Musisz postępować z nim delikatnie i ostrożnie. Wiele zależy od indywidualnego charakteru kota – niektóre zwierzaki są bardziej odważne i otwarte na nowe doświadczenia, inne płochliwe i skryte. Uspokajanie kota sprowadza się jednak zawsze do zapewnienia mu przyjaznego, bezpiecznego środowiska, poświęceniu uwagi, czułości i zrozumienia. Jeśli twój pupil jest wyjątkowo strachliwy, staraj się wprowadzać nowe miejsca, rzeczy i osoby powoli i stopniowo, aby uniknąć szoku.
Jak uspokoić kota w pierwszych dniach w nowym domu? Oto kilka wskazówek:
- zapewnij mu towarzystwo – im młodszy kotek, tym więcej uwagi potrzebuje. Koty zdecydowanie lepiej radzą sobie w parach. Byłoby idealnie, gdyby udało ci się zaadoptować dwa koty z jednego miotu – z rodzeństwem będzie im znacznie łatwiej. Jeśli nie jest to możliwe, wystarczy też po prostu twoje towarzystwo;
- dotykaj i głaszcz – kontakt fizyczny działa na koty uspokajająco. Wystarczy tu zwykłe muśnięcie, głaskanie, branie na ręce. Po czasie sam zauważysz, co sprawia twojemu kotu przyjemność, a czego woli unikać. Jednak każdy potrzebuje jakiejś formy regularnych pieszczot do prawidłowego rozwoju. Tak samo ważne jest mówienie do kocięcia, aby przyzwyczaić je do swojego głosu;
- często się baw – stymulujące bodźce odwracają uwagę kota od stresu. Podczas wspólnej zabawy twój kotek bardziej przyzwyczaja się do ciebie i przestaje myśleć o swoim lęku;
- zachowuj spokój i opanowanie – małe koty najwięcej uczą się przez naśladownictwo. A więc, aby uspokoić kota, musisz sam pozostać zrelaksowany. Nie dawaj ponosić się emocjom – twój pupil to wszystko wyczuje i będzie jeszcze bardziej rozdrażniony. Nie warto też biec kotu z pomocą przy każdej drobnostce. Twoja reakcja nauczy go, jaki rodzaj reakcji jest uzasadniony w danej sytuacji.
Uspokajanie kota dorosłego
Jak uspokoić kota, który wyraźnie się boi, ucieka lub zachowuje agresywnie? Częstym błędem jest wyciąganie zwierzaka na siłę z kryjówki, przytulanie na siłę lub ignorowanie jego potrzeb. Odosobnione schronienie jest kotu bardzo potrzebne dla równowagi psychicznej. Zamiast mu je zabierać, zastosuj inne metody.
Kocia nadpobudliwość
Ilość i rodzaj codziennej aktywności fizycznej jest wśród kotów kwestią bardzo indywidualną. Eksperci potwierdzają, że nic na wzór ADHD nie występuje wśród kotów. Jednakże możesz u swojego pupila zauważyć tzw. okresy silnie podwyższonej aktywności – określane angielskim skrótem FRAPs. Jest to zjawisko znacznie częściej spotykane wśród młodych kotków, które rozpiera nadmiar energii.
Jak uspokoić kota, gdy ten biega jak szalony po całym mieszkaniu, wskakuje na meble, niszczy wszystko na swojej drodze i nie reaguje na wołanie? Właściwie lepiej tego nie robić! Takie zachowanie jest całkowicie normalne i potrzebne. W ten sposób kot rozładowuje nagromadzoną w sobie energię – rozładowuje napięcie i po prostu się cieszy. Jeśli przeszkadzają ci pory, w których się to dzieje, być może warto poświęcić więcej czasu na zabawę. Jest to najlepsza metoda na kontrolowanie napadów szaleństwa.
Stres krótkotrwały u kota
Jak uspokoić kota w przypadku stresu krótkotrwałego? Taka reakcja pojawia się w sytuacjach, które pojawiają się nagle i szybko przemijają. Często kot potrafi sobie sam z tym poradzić – ale nie zawsze. Istotne są tu częstotliwość występowania takich momentów oraz czas ich trwania. Zadbaj o zminimalizowanie tego typu czynników w kocim otoczeniu. Jeśli to nie pomaga i kot stresuje się nawet po zniknięciu bodźca, czas zareagować.
Uspokajanie kota cierpiącego na stres krótkotrwały powinno wyglądać następująco:
- rozmawiaj ze swoim zwierzakiem – używaj cichego, łagodnego i możliwie naturalnego tonu, aby uświadomić kotu, że nie ma czego się bać;
- głaszcz i delikatnie dotykaj kota – zachowaj przy tym ostrożność; rozdrażnione zwierzęta mogą zachowywać się agresywnie i nie powinieneś ich w takim przypadku za to karcić;
- przekieruj jego uwagę na coś innego – może tu dobrze zadziałać ulubiony smakołyk lub zabawka;
- przede wszystkim samemu zachowaj spokój i opanowanie – podniesiony głos i nerwowe zachowanie wzmagają poczucie niebezpieczeństwa i lęku u kota.
Koci stres chroniczny
Jest to nieco bardziej skomplikowana sytuacja, która wymaga poważniejszego reagowania. Stres chroniczny u kotów powstaje na skutek długotrwałego narażenia na stresujące bodźce. Może pojawić się w reakcji na traumę, jak i częsty i długotrwały lęk – podatność na to jest uwarunkowana genetycznie. Jak uspokoić kota, u którego zdiagnozowano stres chroniczny? Wymaga to od ciebie zaangażowania:
- zlikwiduj źródło stresu – w cięższych przypadkach efekty zauważysz dopiero po dłuższym czasie lub po terapii behawioralnej;
- jeśli powyższy punkt nie jest możliwy, postaraj się przewartościować negatywny bodziec. Nie należy to do łatwych zadań – może być tu niezbędna pomoc specjalisty. Pomogą ci też przysmaki, zabawki, czułe słowa, głaskanie i bardzo dużo czasu;
- zmień aranżację domu pod kocie potrzeby. Być może będzie trzeba przestawić miski i kuwetę a także zmienić jej rozmiar lub wypełnienie. Zapewnij kotu dużo zabawek i kryjówek – szczególnie miejsc wysoko położonych, skąd będzie mógł bezpiecznie obserwować otoczenie;
- poświęcaj kotu więcej czasu i zachęcaj do zabawy i ruchu;
- jeśli to konieczne, wspieraj się gotowymi środkami. Uspokajanie kota bywa łatwiejsze z pomocą specjalnych, kocich feromonów. Możesz użyć produktów naturalnych lub sztucznych zamienników. Jest to niewyczuwalny dla ludzkiego nosa sposób na uspokojenie kota;
- w skrajnych przypadkach możesz pokusić się o podanie środków uspokajających. Nawet naturalne, roślinne produkty mogą silnie działać na koci organizm. Dlatego zawsze postępuj zgodnie z zaleceniami behawiorysty oraz lekarza weterynarii – nie stosuj ich na własną rękę.
Wiesz już, jak uspokoić kota, który zachowuje się nieswojo? Czasem wymaga to tylko łagodnego podejścia i paru ciepłych słów. Innym razem może okazać się konieczna specjalistyczna terapia behawioralna z pomocą wykwalifikowanego specjalisty. Umiejętne uspokajanie kota to sztuka, która wymaga od ciebie czasu, cierpliwości, wyrozumiałości oraz zrozumienia charakteru i potrzeb twojego pupila. Brak jakiejkolwiek reakcji i nieumiejętne postępowanie mogą być tu tak samo groźne dla psychicznego zdrowia zwierzaka. Jeśli nie jesteś czegoś pewien, udaj się do weterynarza lub behawiorysty.
