Kot savannah

Szczypta dzikości w domu? Jeśli marzy ci się kot łagodny, ale mający w sobie coś (a nawet sporo) z dzikiego mieszkańca afrykańskiej sawanny, to savannah jest rasą, którą warto rozważyć. Warto jednak mieć świadomość o wyjątkowych potrzebach tej rasy i zdawać sobie sprawę, że jest to kot dla doświadczonych opiekunów.

Kot savannah – podstawowe informacje

Savannah – serwal ugłaskany

Możliwość udomowienia jednego z przedstawicieli dzikich kotów od zawsze fascynowała ludzi. W dawnych czasach oswajano gepardy, które zresztą są zwierzętami łagodnymi i przyjacielskimi, ale bardzo wrażliwymi na zmiany (przez co źle czują się w warunkach stworzonych im przez człowieka) i bardzo trudno rozmnażają się w niewoli. W starożytnym Egipcie oswajano też serwale – mniejsze od geparda, ale znacznie większe od domowego kota dzikie koty cętkowane o długich nogach i ogromnych uszach.

Na początku lat 60. w USA hodowcy kotów podeszli do kwestii posiadania dzikiego kota w domu w inny sposób. Postanowili stworzyć hybrydy – krzyżówki kotów domowych z dzikimi, które zachowałyby wygląd kota dzikiego, ale zmniejszyły jego rozmiary i „złagodziły” charakter. Tak powstała pierwsza hybryda – kot bengalski (krzyżówka kota domowego i dzikiego kota bengalskiego żyjącego w Azji). Powodzenie tego eksperymentu zachęciło do tworzenia innych hybryd. Nazwa całej rasy pochodzi od miejsca, w którym żyje serwal, czyli sawanny.

Drugą po kocie bengalskim najpopularniejszą taką hybrydą jest właśnie kot rasy savannah. Początki tej rasy sięgają końca lat 80. XX w. Pierwsze kocię niezwykłej pary – serwala oraz kotki syjamskiej – urodziło się w 1986 roku. Mała kociczka odziedziczyła kolory po trochu po obojgu rodzicach – miała beżowe futerko z ciemnymi cętkami. Kotka była płodna. Skrzyżowano ją z kocurem domowym, podobnie jak jej córki. Hodowli kotów savannah na szerszą skalę podjęto się jednak dopiero w latach 90. XX wieku.

W 2001 r. The International Cat Association (TICA), jedna ze światowych organizacji felinologicznych, zatwierdziła savannah jako nową rasę. Od maja 2012 r. koty savannah mogą ubiegać się na wystawach pod patronatem TICA o tytuł championa. W Polsce patronatem TICA objęty jest Klub Kota X-Treme.

Genetyka kotów savannah

Rasy hybrydowe sprawiają hodowcom znacznie więcej problemów niż inne rasy kotów. Już sama różnica wielkości pomiędzy serwalem a kotem stanowi problem. Do hodowli wykorzystano wyłącznie serwale, które wychowywały się z kotami domowymi. W naturze taka krzyżówka raczej nie miałaby miejsca.

Ponadto w trzech pierwszych generacjach rasy (F1, F2 i F3) płodne rodzą się tylko kotki, natomiast kocury są bezpłodne. Dopiero w pokoleniu czwartym (F4) kocięta obu płci są płodne.

Kocięta savannah dość często rodzą się przedwcześnie, a procent niedonoszonych ciąż jest większy niż u zwykłego kota domowego. Głównie w pokoleniu F1 śmiertelność kociąt jest dosyć wysoka. Mioty są małe – dopiero wówczas, gdy materiał genetyczny kota domowego zaczyna przeważać, rodzi się więcej kociąt.

Pokolenia F1 i F2 cechują większe rozmiary niż u pokoleń późniejszych oraz większe podobieństwo do serwala, za co odpowiadają geny. Savannah w kolejnych pokoleniach mają już nieco zredukowane rozmiary, łagodniejszy charakter i więcej cech kota domowego, choć to unikalne podobieństwo do serwala oczywiście musi być widoczne.

Kot savannah – opis rasy

Savannah wraz z inną podobną rasą, ashera, to obecnie największe rasy kotów domowych. Waga tego kota to zwykle 6–12 kg, a wielkość i masa różnią się w zależności od pokolenia (czyli stopnia pokrewieństwa z serwalem) oraz płci kota (kocury są znacznie większe od kotek).

Wygląd rasy

Savannah to kot średniej wielkości o eleganckiej, gibkiej sylwetce. Jego tułów jest długi, klatka piersiowa szeroka, ciało umięśnione. Sprawia co prawda wrażenie delikatnego – ale pozory mylą! To kot bardzo silny i sprawny.

Kończyny kota savannah są długie – to typowa cecha serwali, które w naturze żyją w wysokich trawach, a polując, rzadko biegają, natomiast często skaczą. Skok savannah jest również bardzo sprężysty i długi. Stopy są owalne, palce nieco wydłużone. Ogon savannah jest średniej długości, gruby, zwężający się ku końcowi, ciemno pierścieniowany.

Głowa kotów savannah jest niewielka, zgrabna, w kształcie odwróconego trójkąta. Uszy bardzo duże i wysoko osadzone, szerokie u podstawy, zaokrąglone na końcach. Na tyłach małżowin znajdują się ocelli – jasne plamki charakterystyczne dla wielu dzikich kotów. Im późniejsze pokolenie, tym te plamki są mniej wyraźne.

Średniej wielkości oczy w kształcie migdałów są otoczone wystającymi łukami brwiowymi. Mają zazwyczaj zielony kolor – im bardziej żywy, tym lepiej, ale dopuszczalne są także inne barwy tęczówek, np. złocista czy brązowa. W kącikach oczu znajdują się ciemne plamki, tzw. „ślady łez”.

Sierść kota savannah

Sierść kotów savannah jest krótka lub średnio długa, niezbyt gęsta. Zwykle przylega do ciała. Podszerstek jest miękki i delikatny, natomiast włosy okrywowe – bardziej sztywne i grube. Umaszczeniem kot savannah powinien przypominać swojego dzikiego przodka. Jest to więc kot cętkowany. Cętki mogą przybierać formę czarnych lub brązowych plamek (całkowicie wypełnionych kolorem) lub rozet. Cętki lub rozety muszą być bardzo wyraziste, o kształcie okrągłym, owalnym bądź wydłużonym. Spośród kolorów tła dopuszczalne są:

• brąz (w różnych odcieniach);
• srebrny;
• dymny;
• czarny (wówczas kot posiada tzw. ghost spotting, czyli cętki widoczne w świetle – tak samo jak czarne pantery).

Kot savannah – charakter

Kot savannah to kombinacja cech kota dzikiego i domowego. Jest to zwierzę bardzo aktywne, potrzebujące codziennie dużej dawki ruchu, ale także wyzwań intelektualnych. Najlepiej będzie się czuł jako kot mieszkający w domu, ale wychodzący do dobrze zabezpieczonego ogrodu lub woliery. Może też wychodzić na spacery na smyczy i szelkach w towarzystwie swojego opiekuna. Uwielbia skakać, biegać, a wiele spośród kotów savannah lubi także zabawę w wodzie.

Savannah łączy inteligencję z wyjątkową ciekawością, wręcz żądzą przygód. Kot ten jest zawsze zainteresowany tym, co dzieje się dookoła. Uczestniczy w życiu domowników i zachęca ich do zabawy. Jest przy tym bardzo towarzyski i silnie przywiązany.

Najlepszy opiekun dla savannah

Ten zestaw cech sprawia, że przyszły opiekun kota savannah nie powinien być opiekunem początkującym, który nigdy nie miał kota. W przypadku tej rasy, w której tkwi wciąż pierwiastek dzikości, wymagana jest wiedza na temat zachowania kotów, konsekwencji i cierpliwości. Musisz mieć również czas, ponieważ savannah pozostawiony samemu sobie, bez częstych zabaw, ruchu, ale także czułości i innych form kontaktu, np. treningów, będzie marniał w oczach. Ta młoda rasa źle znosi rozstania i wymaga odpowiedniej socjalizacji.

Szkolenie kota savannah

A treningi wychodzą tym kotom tej rasy nadzwyczaj dobrze. Savannah chętnie się uczy i współpracuje, ma także doskonałą pamięć, jest spostrzegawczy. Nauka reagowania na polecenia czy wykonywania „sztuczek” będzie dla niego samą przyjemnością!

Opiekun, który nie poradziłby sobie z wyzwaniem i zwrócił kota do hodowli, wyrządziłby mu wielką krzywdę. Te silnie związane ze „swoimi” ludźmi koty bardzo przeżywają rozstanie, doświadczają wręcz traumy. Prawidłowo wychowany savannah będzie wiernym przyjacielem do końca życia oraz lojalnym członkiem rodziny. Trzeba tylko brać pod uwagę jego egzotyczny, nieco dziki temperament.

Savannah – pielęgnacja kota savannah

Jak wspomniano, bliski kontakt i zabawa to bardzo ważne elementy opieki nad savannah. Pamiętaj, że jeśli udostępniasz zwierzęciu ogród lub otwartą od góry wolierę, powinny być to tereny zabezpieczone przed wykwalifikowanymi skoczkami! Ogrodzenie dwumetrowe savannah bez problemu sforsuje.

Pielęgnacja sierści kotów savannah nie przysparza trudności – zwykle wystarczy wyczesać pupila raz w tygodniu, jedynie w okresie linienia można wykonywać ten zabieg nieco częściej. Najlepsza będzie miękka szczotka z włosia. Pamiętaj o regularnym sprawdzaniu i – w razie potrzeby – czyszczeniu uszu serwala. W tych wielkich „antenach” brud może gromadzić się szybciej niż w przeciętnych kocich uszach.

Zdrowie savannah

Savannah to kot na ogół zdrowy i odporny. Żyje średnio 15–20 lat. Źródła podają jednak kilka chorób, do których kot ten może mieć nieco większą predyspozycję niż inne rasy:

• niedobór kinazy pirogronianowej (PKDef) – choroba dziedziczna, której objawem jest niedokrwistość hemolityczna o różnym stopniu nasilenia. Aby wykluczyć chorobę, można przeprowadzić badanie przesiewowe;
• nieswoiste zapalenie jelit;
• kardiomiopatia przerostowa.

Część spośród źródeł podaje ponadto, że savannah może wykazywać nadwrażliwość na niektóre anestetyki. Chodzi przede wszystkim o ketaminę, która może wywołać wstrząs po podaniu. W przypadku konieczności przeprowadzenia zabiegu chirurgicznego lekarz musi być o tym poinformowany – zastosuje wówczas anestetyki o innym składzie.

Pamiętaj, że w przypadku tego zwierzęcia niezwykle ważne jest odpowiednie żywienie. Zapotrzebowanie na taurynę jest wysokie, dlatego świetnie sprawdzi się suplementowana dieta BARF.

Kot savannah – cena kociaka

Kot savannah należy do najdroższych ras. Na cenę tego miniserwala wpływa wiele czynników. Należą do nich:

• pokolenie, czyli stopień pokrewieństwa z serwalem (najdroższe są koty najbliżej spokrewnione z dzikim przodkiem);
• konkretna linia;
• renoma danej hodowli;
• wiek kota.

Cena savannah może wynieść więc 3500–4000 zł, ale może i kilkanaście tysięcy zł.

W kwestii pokrewieństwa warto zwrócić uwagę na dodatkowe oznaczenia stosowane przy nazwie wybranego kociaka. Oprócz liczby określającej generację (F1, F2, […], F5, …) używane są:

• „A” – to znak, że tylko matka kociaka jest kotem savannah, natomiast kocur jest kotem innej rasy, np. bengalskiej;
•  „B” – oznacza, że zarówno matka, jak i ojciec to koty savannah, natomiast dziadek kociaka był innej rasy;
•  „C” – oznacza, że zarówno rodzice kociaka, jak i wszyscy jego dziadkowie są kotami savannah;
•  „SBT” – to znak, że co najmniej 3 kolejne pokolenia przodków danego kota stanowiły wyłącznie savannah.

Savannah to rasa wzbudzająca kontrowersje ze względu na metody hodowlane, które musiały zostać użyte przy uzyskaniu pierwszych pokoleń hybryd. Z tego powodu niektóre organizacje felinologiczne, w tym FIFe, nie uznają savannah za rasę. Zwierzęta nie mogą więc otrzymać rodowodów tych organizacji ani brać udziału w ich wystawach. Istniejące w Polsce hodowle prowadzone pod patronatem TICA, która jako jedyna organizacja międzynarodowa uznała rasę.

Savannah to niezwykły kot – wyjątkowy wygląd, element dzikości i niesamowite przywiązanie czynią z niego atrakcyjnego pupila – dla doświadczonych opiekunów.